ΠΑΛΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ (1983-85)

Υπάρχουν δύο ειδών βλάκες - οι σιωπηλοί και οι φλύαροι. Οι δεύτεροι είναι σίγουρα πιο ενοχλητικοί. Αλλά οι πρώτοι είναι οπωσδήποτε πιο επικίνδυνοι.

 

Γιατί μπορεί να περάσουν και για έξυπνοι.

 

Ο ήρωας της Ιστορίας μας ανήκε σ' αυτή την κατηγορία. Ήταν σιωπηλός βλάξ. Δηλαδή ωρολογιακή βόμβα. Έμπαινε κάπου σοβαρός, ευπρεπής, εντυπωσιακός. Και κάποια στιγμή τίναζε τα πάντα στον αέρα!

 

Δεν ξέρω αν έχετε μελετήσει από κοντά έναν βλάκα. Είναι ένα θαύμα της φύσης. Οι κλειστοί πόροι του εγκεφάλου του εμποδίζουν κάθε αντίληψη να διηθήσει μέσα του. Η αργόστροφη κίνηση της σκέψης του, τον κάνει να ακούει τους άλλους σαν 33ρηδες δίσκους στις 78 στροφές. Έτσι ξεδιπλώνει περίπλοκους μηχανισμούς προστασίας για να αμυνθεί. Ένας απ' αυτούς είναι η σιωπή.

 

Άλλα προστατευτικά πλέγματα είναι οι μόνιμες συνοδευτικές ιδιότητες της βλακείας: η επιμονή, η καχυποψία, η αντιδραστικότητα. Ο έξυπνος, δύσκολα αναγνωρίζει, έναν βλάκα. Δεν έχει τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις. Δεν μπορεί να φανταστεί τη βλακεία. Χρειάζεται καιρό - και τότε... είναι αργά.

 

Ο βλάξ της Ιστορίας μας ήταν βλάξ με ύφος. 'Υφος που εντυπωσίαζε. Σοβαρός, μετρημένος και συνοφρυωμένος, έδινε εντύπωση ανθρώπου στοχαστικού... Μιλούσε ελάχιστα. Χάρη στο ύφος του (και τη σιωπή) κατάφερε να επιπλεύσει επαγγελματικά.

 

Άλλωστε η δουλειά του ήταν τέτοια, που χρειαζόταν περισσότερη μνήμη παρά κρίση. Μνήμη είχε. Αποστήθιζε λοιπόν πολλές παραγράφους και μιλούσαν αυτές - αντί για τον ίδιο.

 

Όπως κάθε βλάξ ήταν βαθύτατα συντηρητικός. (Έχω κι άλλου διατυπώσει τη θεωρία πώς δεν υπάρχουν αντιδραστικοί και προοδευτικοί - μόνο κουτοί και έξυπνοι. Σε όλα τα κόμματα).

 

Στο δικό του λοιπόν κόμμα (κάπου έπρεπε να ενταχθεί κι αυτός) καθόταν στην άκρη της συντηρητικής πτέρυγας. (Η συντηρητική πτέρυγα ενός προοδευτικού κόμματος είναι συνήθως πιο οπισθοδρομική από την προοδευτική πτέρυγα ενός συντηρητικού κόμματος...).

 

Όταν ήρθε η δικτατορία, έκανε αντίσταση. Σ' αυτό τον βοήθησε πολύ το έμφυτο πείσμα του. Για μια φορά η καταναγκαστική ροπή του να λέει “όχι” του βγήκε σε καλό. Οι ανακριτές θαύμασαν την επιμονή και τη γενναιότητα του.

 

Από κει και πέρα, είχε καθιερωθεί. Όσοι διαφωνούσαν μαζί του, κινδύνευαν να χαρακτηρισθούν αυτοί ηλίθιοι -μια και ο ήρωας μας ήταν αναγνωρισμένης πια επάρκειας.

 

Μέχρι που κάποια μέρα του ανέθεσαν μια σημαντική θέση. Δύσκολη δουλειά και σύνθετη. Την ανέλαβε με υπευθυνότητα και ύφος.

 

Αλλά εκεί δεν μπορούσε πια να σιωπά. Ούτε να μιλάει με παραγράφους από συγγράμματα... Άρχισε αμέσως να επισωρεύει βλακείες τη μια πάνω στην άλλη. Κι αυτό του στάθηκε ευνοϊκό. Γιατί ήταν τόσες πολλές οι βλακείες και τόσο μεγάλες, που κανείς δεν μπορούσε να τις συλλάβει. Κάπου το πάει -λέγανε όλοι-κάποιο σχέδιο έχει...

 

Όπου κάποια στιγμή (όπως στο παραμύθι του Άντερσεν) ένας είχε το κουράγιο να αναφωνήσει: καλέ αυτός είναι βλάκας!

 

Οι βλάκες απόρησαν. Οι έξυπνοι έσκυψαν το κεφάλι. Σίγουρα δεν ήταν η πρώτη φορά που είχαν παγιδευτεί.