Επειδή πολύ συζητάμε πάλι για ελεύθερη τηλεόραση: Ελεύθερη δεν είναι εκείνη η τηλεόραση όπου εμφανίζονται με ίσο χρόνο και ο πρωθυπουργός και ο αρχηγός της αντιπολιτεύσεως...
...αλλά εκείνη η τηλεόραση όπου δεν εμφανίζονται καθόλου, ούτε ο ένας ούτε ο άλλος. Εκτός αν υπάρχει είδηση.
Και αν είδηση — τότε πάλι ελεύθερη τηλεόραση δεν σημαίνει να δοθεί χρόνος για μονόλογο. Ελευθερία θα πει: σκέψη και κρίση. Άρα η είδηση δίδεται (αντικειμενικά) και μετά ακολουθεί συνέντευξη. Δηλαδή ανάκριση. Όπου ο δημοσιογράφος, που εκφράζει τις απορίες, τις αντιρρήσεις, τις σκέψεις όλων των θεατών, αξιώνει, απάντηση.
Ελεύθερη τηλεόραση δεν είναι αυτή που σέβεται τα κόμματα — και τους μοιράζει χρόνο ακριβοδίκαια...
...αλλά εκείνη που δεν σέβεται κανένα (εκτός από την αλήθεια). Αντί να μοιράζει τούρτες, έχοντας τη συνείδηση της ήσυχη, η ελεύθερη τηλεόραση έρευνα και μέσα και πίσω από τα κόμματα. Γιατί δεν την ενδιαφέρει η (εκάστοτε) κομματική αλήθεια αλλά η άλλη (η χωρίς επίθετα).
Ελεύθερη τηλεόραση δεν είναι αυτή που έχει ένα διοικητικό συμβούλιο με “ευρεία λαϊκή εκπροσώπηση” (άλλο άλλοθι!)...
...αλλά εκείνη που τη διοικούν άτομα με γνώση και φρόνημα. Η αντιπροσωπευτικότητα δεν εξαντλείται στα διοικητικά συμβούλια (ή τις συνελεύσεις). Πρέπει να υπάρχει στο πρόγραμμα. Αυτό θα το αποφασίσουν πιο σωστά οι λίγοι ειδικοί — από τους πολλούς ανειδίκευτους.
(Και τι ανειδίκευτοι! Ναύαρχοι, πτέραρχοι, δικηγόροι, ηθοποιοί, συγγραφείς, μηχανικοί... μέχρι και πρέσβεις και γιατροί έχουν διοικήσει τις ΕΡΤ. Ενώ χρειάζονται άνθρωποι της ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Που δεν σημαίνει απαραίτητα δημοσιογράφοι...).
Ελεύθερη τηλεόραση δεν είναι αυτή που μεταδίδει “αυτά που θέλει το κοινό”...
...αλλά αυτή που μεταδίδει αυτά που πρέπει—τα σωστά, τα σημαντικά— και τα παρουσιάζει έτσι που να αρέσουν στο κοινό.
(Δεν υπάρχουν κατηγορίες προγραμμάτων a priori “εμπορικές”, ή μη. Όλα τα θέματα μπορούν να δοθούν με τέτοιο τρόπο που να γίνονται συναρπαστικά. Ακόμα και τα δελτία ειδήσεων...).
Ελεύθερη τηλεόραση δεν είναι αυτή που παραμένει μακρινή και απρόσωπη...
...αλλά αυτή που έχει και πρόσωπο και πρόσωπα. Που στηρίζει το πρόγραμμά της στη δύναμη της ανθρώπινης προσωπικότητας. Που προβάλλει άτομα με κρίση, γνώση, ανθρωπιά — και μέσω αυτών επικοινωνεί με το θεατή της. (Όπου η επικοινωνία γίνεται διαπροσωπική — κι όχι μαζική. Όπου ο θεατής εμπιστεύεται ανθρώπους, όχι τρανζίστορς. Κι όπου παρακολουθεί την ανάπτυξη, την κίνηση, την εξέλιξη της προσωπικότητας, που τοποθετείται απέναντι σε κάθε καίριο θέμα: ύψιστο παιδευτικό πρότυπο!).
Και βέβαια ελεύθερη τηλεόραση είναι αυτή που δεν ρωτάει: “πού ανήκει κάποιος”, αλλά “πόσο καλός είναι”. Αν σε κάθε άλλη θέση η αξιοκρατία είναι επιταγή, στην τηλεόραση είναι προσταγή. Η παρέλαση μικρονοϊκών και ημιμαθών από τη μικρή οθόνη είναι έγκλημα, εθνική προδοσία. Τίποτα παραπάνω δεν θα χρειαζόταν να κάνει κάποιος που θα ήθελε να μας μετατρέψει σε λαό ηλιθίων.
Και, τέλος, ελεύθερη τηλεόραση δεν είναι μια γραφειοκρατική υπηρεσία. Η γραφειοκρατία είναι από τη φύση της ανελεύθερη. Και αντιδημιουργική. (Που θα πει πάλι ανελεύθερη).
Δεν αρκεί λοιπόν να γίνει, ένας νέος νόμος (ή δέκα νέοι νόμοι,). Δεν αρκεί να θεσπίσουμε “νέα πλαίσια”. (Αμάν αυτά τα πλαίσια — τι δουλειά θα πρέπει να έχουν οι κορνιζάδες!). Δεν αρκεί καν να αποδεσμευθεί τυπικά και ουσιαστικά η τηλεόραση από τα κέντρα της εξουσίας. Πρέπει να ελευθερωθεί από τον ίδιο τον εαυτό της — το παρόν και το παρελθόν της.
Σε τελευταία ανάλυση, όλα αυτά είναι θέμα ανθρώπων. Η τηλεόραση, αυτή την ώρα, χρειάζεται ακριβώς αυτό το είδος των ανθρώπων που ενοχλούν την εξουσία. Άτομα αυτόνομα, σχεδόν αναρχικά. Που να μπορέσουν να κόψουν κάθε είδος εσωτερική και εξωτερική εξάρτηση.
Θα τολμήσει η εξουσία να εμπιστευθεί τους αντιεξουσιαστικούς; Αν το κάνει, θα κερδίσει πολύ περισσότερα από όσα θα χάσει αν ακολουθήσει την πεπατημένη. Άλλωστε δεν διακινδυνεύει και πολλά...
6.9.1985
