ΣΤΗΝ ΣΕΙΡΑ «ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΖΩΗΣ»

Νίκος Δήμου:

• Η μεγαλύτερη αιτία αϋπνίας, είναι ο φόβος ότι δεν θα κοιμηθείς.

• Το «νομίζω», είναι συχνά μεταμφιεσμένο «πιστεύω».

• Διατηρώ πάντα το δικαίωμα να διαφωνώ με τον εαυτό μου. Οι μόνοι που δεν αλλάζουν γνώμη, είναι οι ηλίθιοι.

• Η ιδεολογική συνέπεια, συνήθως υποκρύπτει βλακεία και φόβο της εξέλιξης.

• Η Ιστορία δεν είναι καουμπόικο έργο. Δεν υπάρχουν ατόφιοι «καλοί» και «κακοί»

• Το φλάουτο που ηρεμεί την ορχήστρα στην Πρώτη του Μάλερ, είναι ένας από τους πιο ευχάριστους ήχους στον κόσμο.

• Αν αυτή τη στιγμή δεν πονάς πουθενά, σκέψου πόσοι σε ζηλεύουν.

• Δεν χαίρομαι να γνωρίζω ανθρώπους που μιλούν φωναχτά. Που σου σφίγγουν το μπράτσο για να τους ακούσεις. Που έχουν υγρή και μαλακή χειραψία. Που αμέσως, σου μιλάνε στον ενικό. Που είναι υπερβολικά καλοντυμένοι και σιδερωμένοι. Και που λένε τη φράση «ΕΓΩ να σου πω γι αυτό το θέμα!».

• Πάντα αναρωτιέμαι: Πού πάει το ζευγάρι, όταν ο ένας δεν είναι πια εκεί;

• Στις παρυφές κάθε φωτογραφίας, στις άκρες του φωτός, καραδοκεί το μαύρο. Κάθε πράγμα εμπεριέχει την αντίθεσή του. Το ελληνικό φως, οφείλει την έντασή του στο ένδον σκοτάδι του.

• Η διαφορά ανάμεσα στην τραγωδία και στην κωμωδία, είναι περισσότερο θέμα οπτικής γωνίας, παρά περιεχομένου.

• Το χιούμορ είναι η πιο πολιτισμένη «αγωγή», για να συμφιλιώνεται το άτομο με την πραγματικότητα.

• Η καταπίεση και η εξάρτηση, ριζώνουν στον ίδιο τον εαυτό μας. Αν δεν υπήρχαν μέσα μας τα ερείσματα, κανείς δεν θα μπορούσε να μας υποδουλώσει, ούτε να μας παρασύρει.

• Ελεύθερος δεν είναι αυτός που κάνει ό,τι θέλει αλλά αυτός που ξέρει τι θέλει. • Πίσω από κάθε δημιουργία, υπάρχει ένα τραύμα. Μέσα σε κάθε μαργαριτάρι, υπάρχει ο ενοχλητικός κόκκος της άμμου.

• Ο απότομα αστικοποιηθείς βλάχος, είναι το πιο λυπηρό ζώο.

• Το σημαντικότερο κριτήριο για την αυθεντικότητα μιας κοινωνίας, είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζει τον θάνατο.

• Ποτέ δεν χώνεψα τους ψηλούς ορόφους. Μου φαίνεται αφύσικο να μην αγγίζω γη. Να κοιμάμαι δεκάδες μέτρα πάνω από το έδαφος. Δεν είμαι πουλί να υπερίπταμαι. Η θέα μ' αρέσει από βουνά, όχι από μπαλκόνια.

• Η τεχνολογία είναι το πιο ζωντανό, πνευματικό πράγμα σήμερα. Επιμένω στο «πνευματικό». Οι εφευρέσεις δεν γίνονται με τα πόδια.

• Η ηθική εξέλιξη της ανθρωπότητας είναι πολύ βραδύτερη από την τεχνολογική. Ωστόσο υπάρχει.

• Οι μεγάλες εταίρες, είναι η κορυφαία στιγμή της γυναικείας παντοδυναμίας. Γοήτευαν, γλεντούσαν, κυβερνούσαν, διάλεγαν τους εραστές τους και αποσπούσαν περιουσίες για να δίνουν αυτό που η φύση χαρίζει δωρεάν σε όλους.

• Πίσω από κάθε νευρωτικό, μαμμόθρεφτο, αναποφάσιστο, ευνουχισμένο και κακομοίρη άντρα υπάρχει σίγουρα μια γυναίκα.

• Δεν υπάρχει ισχυρότερη καταπίεση από αυτή της ενοχής.

• Το διήγημα είναι πιο δύσκολη τέχνη από το μυθιστόρημα. Έχει αυστηρότερους κανόνες. Μικρότερο χώρο. Καθορισμένο χρόνο. Στενό πλαίσιο. Και μία ανατροπή για τέλος.

• Ο κάθε άνθρωπος μετριέται ως ένα βαθμό από τους αντιπάλους του.

• Όταν σε βρίζουν, γύρνα και πες: «ωραία τα λετε κύριε». (Ο άλλος γίνεται έξαλλος!).

• Το συναίσθημα οξύνεται από την εξυπνάδα. Γίνεται πιο ουσιαστικό.

• Πιο εύκολο να ζήσω χωρίς ανθρώπους, παρά χωρίς γάτους. Έχουν τις τρεις αξίες στις οποίες πιστεύω: Ελευθερία, αξιοπρέπεια και τρυφερότητα. Χωρίς η μια να αναιρεί την άλλη.

• Τα κείμενά μου μικραίνουν όσο τα επεξεργάζομαι. Νεότατος είχα γράψει ένα ποίημα με 45 στίχους. Ένας γνωστός μου είπε: «Στους πρώτους 8, τα έχεις πει όλα. Το υπόλοιπο τι χρειάζεται;». Στην αρχή αντέδρασα. Μετά το ξανασκέφτηκα και τους πέταξα. Από τότε κόβω.

• Η μεγάλη σχολή του λακωνίζειν είναι η διαφήμιση. Έχεις ελάχιστο χρόνο και κάθε εικόνα, κάθε λέξη πρέπει να είναι δραστική.

• Η διαφήμιση συγγενεύει με την ρητορική – την τέχνη της πειθούς. Δεν είναι απλώς ανακοίνωση. Δεν γνωστοποιώ ότι υπάρχει ένα προϊόν. Πρέπει να σε πείσω να το αγοράσεις.

• Μπορεί να πει κανείς για τον Μπαχ ότι ήταν διαφημιστής του Υψίστου. Έπαιρνε τον μισθό του για να τον εξυμνεί κάθε Κυριακή. Η διαφήμιση είναι κατά παραγγελία Τέχνη, όπως ήταν η Τέχνη επί χιλιάδες χρόνια.

• Οι καλύτεροι αγιογράφοι ίσως ήταν εκείνοι που δεν πίστευαν στον Θεό. Οι πιο τυραννισμένοι.

• Δεν πιστεύω στην έμπνευση. Είναι εφεύρεση των ρομαντικών, που ήθελαν να εξυψώσουν τον εαυτό τους και να δείξουν ότι επικοινωνούν με ανώτερες δυνάμεις.

• Η επιτυχία είναι γλυκόπικρο πράγμα. Εμπεριέχει παρεξήγηση. Ό,τι πετυχαίνει, παραμορφώνεται. Ακριβώς επειδή γίνεται πολύ δημοφιλές. Ο καθένας το φέρνει στα μέτρα του και τελικά γίνεται άλλο.

• Οι πραγματικά μεγάλοι επιχειρηματίες, είναι ποιητές. Έχουν φαντασία, δημιουργικότητα, ιδέες, οράματα. Δεν κυνηγάνε τα λεφτά. Δημιουργούν. Μια επιχείρηση μπορεί να είναι ένα συμφωνικό έργο.

• Δεν είναι κακό να ξεκινάς για τον βορρά και να καταλήγεις στον νότο. Μου έχει συμβεί πολλές φορές να γράφω κάτι και στη μέση, να μου προκύψει κάτι άλλο. Και ξαφνικά να συνειδητοποιώ ότι αυτό το «κάτι άλλο», είναι το θέμα.

• Τρία πράγματα κάνουν τον δημιουργό: Ο πλούτος των βιωμάτων. Το κίνητρο να τα πεις. Και η ικανότητα να διαμορφώνεις το υλικό σου.

• Κάθε τσόντα, αρχίζει σαν φαντασία αλλά καταλήγει σαν ντοκιμαντέρ. Την ώρα που ο πρωταγωνιστής εκσπερματώνει, η πραγματικότητα παραμερίζει τη σκηνοθεσία.

• Όταν σκεφθείς την αναπνοή σου, χάνεις τον ρυθμό της.

• Καμία ζωή δεν έχει happy end.

(Από μία συζήτηση με το συγγραφέα - και από τα βιβλία του. Κυρίως την ανθολογία «50 χρόνια Νίκος Δήμου», Opera 2003 και το site του στο Internet).